Powieść poetycka uważana za jeden z najbardziej znanych poematów polskiego romantyzmu. Głównym bohaterem powieści jest Litwin, który jako dziecko został porwany w czasie najazdu Krzyżaków. Został wychowany przez Mistrza krzyżackiego, który nadał mu nazwisko Walter Alf. Konrad jednak nigdy nie zatracił świadomości narodowej, dzięki litewskiemu wajdelocie poznawał historię i mowę przodków. Akcja powieści toczy się w średniowieczu, w rzeczywistości porusza problemy Polski z XIX wieku. Mickiewicz nawiązuje do dylematów związanych z walką o niepodległość oraz uświadamia konieczność utrzymania świadomości narodowej.

„LALKA” (1889). Książka bardzo wysoko ceniona w Polsce, nie mająca jednak prawie żadnego znaczenia z punktu widzenia literatury europejskiej. To wielowątkowa i panoramiczna powieść, o dość luźnej kompozycji, prezentująca losy bohaterów na szerokim tle obrazu społeczeństwa polskiego II połowy XIX wieku. Akcja rozpoczyna się w 1878 i rozgrywa w ciągu roku, a jej miejscem jest przede wszystkim Warszawa. Utwór ukazując losy „naszych polskich idealistów". Jest jednocześnie zapisem dialogu idei znaczących w owym okresie. Głównym bohaterem jest Wokulski, pochodzący z drobnej szlachty, pozbawiony majątku, który jest zmuszony do utrzymywania się z pracy własnych rąk. Uczestniczy w powstaniu styczniowym, jest zesłany na Syberię, a po powrocie z zesłania żeni się z wdową po właścicielu sklepu Janie Minclu, przejmując po jej śmierci sklep. Po spotkaniu w teatrze Izabeli Łęckiej zauroczony nią postanawia zrobić majątek, by zbliżyć się do pięknej arystokratki. Wzbogaca się w trakcie wojny krymskiej, mimo to arystokracji traktują go jak parweniusza. Wokulski wspomaga rodzinę Łęckich, choć rozczarowany chłodem dziewczyny nie może uwolnić się spod jej uroku. Zrywa z nią dopiero widząc jej flirt z niejakim Starskim. Po nieudanej próbie samobójstwa wycofuje się z interesów, popada w stan apatii i wyjeżdża do Rosji. Ginie po nim wszelki ślad, pojawiają się tylko plotki o samobójstwie. Wokulski nie jest postacią jednolitą. Jest idealistą, społecznikiem i scientystą, ale i burżujem, egotykiem. Ulega namiętnościom, jest marzycielem i jednocześnie potrafi działać. To jednocześnie postać tragiczna, samotny i cierpiący, zmaga się ze światem i z sobą, reprezentuje epokę przejściową, „stracone pokolenie”, jest jednocześnie romantykiem i pozytywistą.

„LALKA” (1889). Książka bardzo wysoko ceniona w Polsce, nie mająca jednak prawie żadnego znaczenia z punktu widzenia literatury europejskiej. To wielowątkowa i panoramiczna powieść, o dość luźnej kompozycji, prezentująca losy bohaterów na szerokim tle obrazu społeczeństwa polskiego II połowy XIX wieku. Akcja rozpoczyna się w 1878 i rozgrywa w ciągu roku, a jej miejscem jest przede wszystkim Warszawa. Utwór ukazując losy „naszych polskich idealistów". Jest jednocześnie zapisem dialogu idei znaczących w owym okresie. Głównym bohaterem jest Wokulski, pochodzący z drobnej szlachty, pozbawiony majątku, który jest zmuszony do utrzymywania się z pracy własnych rąk. Uczestniczy w powstaniu styczniowym, jest zesłany na Syberię, a po powrocie z zesłania żeni się z wdową po właścicielu sklepu Janie Minclu, przejmując po jej śmierci sklep. Po spotkaniu w teatrze Izabeli Łęckiej zauroczony nią postanawia zrobić majątek, by zbliżyć się do pięknej arystokratki. Wzbogaca się w trakcie wojny krymskiej, mimo to arystokracji traktują go jak parweniusza. Wokulski wspomaga rodzinę Łęckich, choć rozczarowany chłodem dziewczyny nie może uwolnić się spod jej uroku. Zrywa z nią dopiero widząc jej flirt z niejakim Starskim. Po nieudanej próbie samobójstwa wycofuje się z interesów, popada w stan apatii i wyjeżdża do Rosji. Ginie po nim wszelki ślad, pojawiają się tylko plotki o samobójstwie. Wokulski nie jest postacią jednolitą. Jest idealistą, społecznikiem i scientystą, ale i burżujem, egotykiem. Ulega namiętnościom, jest marzycielem i jednocześnie potrafi działać. To jednocześnie postać tragiczna, samotny i cierpiący, zmaga się ze światem i z sobą, reprezentuje epokę przejściową, „stracone pokolenie”, jest jednocześnie romantykiem i pozytywistą.

Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, wydany po raz pierwszy w 1834 roku w Paryżu, to arcydzieło polszczyzny, epos narodowy, który stał się dla wielu pokoleń niewyczerpanym źródłem natchnień, fundamentem patriotycznych wzorów i przywołań pięknych, starodawnych szlacheckich tradycji. Można w nim jak w wiecznie żywym zwierciadle zobaczyć dawne gusta i obyczaje, stroje, zabawy i popularne potrawy, podziały stanowe, rytuały i sposoby rozumienia świata.

Uroda życia ľ powieść Stefana Żeromskiego z 1912 roku. Jest kontynuacją noweli Echa leśne, opisuje losy Piotra Rozłuckiego, syna Jana, powstańca, wspomnianego w noweli.

Piotr Rozłucki jest oficerem armii rosyjskiej, wychowany przez stryja generała w duchu wierności wobec caratu i Rosji. Jednak jego nastawienie zmienia się, gdy dowiaduje się o tragicznym losie swojego ojca, powstańca, zabitego przez Rosjan i widzi jego mogiłę. Postanawia powrócić do swoich polskich korzeni, ale na przeszkodzie stoi miłość do pięknej Rosjanki Tatiany. Piotr musi dokonać wyboru...

"Uroda życia" to dalszy ciąg "Ech leśnych". Opowiada historię młodego oficera Piotra Rozłuckiego. Rozdartego wewnętrznie między "ponurą polskością" (jest potomkiem polskich powstańców) a młodością, zabawą, karierą w rosyjskim wojsku.